Czy zdarzyło Ci się już na etapie planowania oraz ustalania terminów zauważyć, że nie dasz rady zmieścić się w określonym czasie, a wymagania mogą nie zostać spełnione? Chwilę potem przekonujesz samego siebie, że w przyszłości znajdziesz chwilę na nadrobienie zaległości. Niestety scenariusz ten może okazać się bardzo zgubny ze względu na nadchodzące nowe projekty. Ciągłe odkładanie jest sygnałem tego, że zadanie może nigdy nie zostać ukończone, a poskutkuje to jedynie pojawieniem się długu technologicznego.
Czym jest dług technologiczny?
Dług w wielu definicjach tłumaczony jest, jako obowiązek, który należy spełnić wobec świadczenia lub zobowiązanie moralne wobec pewnej osoby. Słowo to najczęściej kojarzy się ze spłatą danej kwoty, co w tym przypadku może być dobrym tropem. Dług technologiczny to rosnący koszt, jaki firma będzie musiała ponieść przez nawarstwiające się problemy. Organizacja może doświadczyć poważnych konsekwencji w przyszłości, ponieważ dług będzie tym większy, im dłużej będzie się rozrastał. Koszt jego spłaty w ostatecznym rozrachunku będzie zbyt duży dla firmy.
Dług technologiczny jest najczęściej efektem chęci szybszego ukończenia projektu, rezygnacji z pracy czy pojawiających się opóźnień. W przypadku procesu tworzenia oprogramowania przyczyną długu jest m.in.: pójście na skróty, korzystanie z półśrodków, nieoptymalna wydajność czy odwlekanie projektu dalej. Pozornie korzystna idea zbudowania teraz, a naprawy potem, okazuje się gwoździem do trumny całego projektu. Osobą, której zawdzięcza się powstanie terminu „dług technologiczny”, jest jeden z twórców Manifestu Agile – Ward Cunningham. Porównał on problemy związane z kodem do długu finansowego oraz oznajmił, że zaciąganie pożyczek na przyszłość może przynieść korzyści, o ile odpowiednio dba się o spłatę długu.
Rodzaje długu technologicznego
Czy istnieją rodzaje długu technologicznego? Okazuje się, że tak, a głównym aspektem tego podziału jest świadomość o obecności problemu. Pierwszym przykładem jest dług wywołany celowo — to efekt pełnej odpowiedzialności za konsekwencje oraz np. uzasadnionego pójścia na skróty. Jest on widoczny dla zespołu, który go przejmuje. Taki dług może być również zaciągany z powodu rezygnacji z pewnych działań przez organizację. Firma świadomie podejmuje taką decyzję na rzecz teraźniejszych interesów.
Drugim rodzajem jest dług technologiczny wywołany nieświadomie. Problemy, poprzez brak odpowiedniej kontroli, często narastają wtedy do stanu, w którym ciężko będzie je opanować. Przyczyną takiego długu jest często bezmyślne pójście na skróty, bez przejmowania się dalszymi konsekwencjami. Niezamierzony dług technologiczny wynika także z niezrozumienia, przypadkowych błędów, złego podejścia projektowego czy nawet źle napisanego kodu. Świadomość o problemie w postaci długu niezamierzonego pojawia się dopiero po wdrożeniu aktualizacji oprogramowania lub zakończeniu projektu.
Wpływ długu technologicznego na rozwój biznesu
Zaciąganie długu może mieć również swoją dobrą stronę. W przypadku potrzeby szybkiego wprowadzenia aplikacji na rynek wymaga się podjęcia natychmiastowej decyzji, bez rozmyślania o optymalizacji. Chęć przyspieszenia rozwoju danej technologii lub wejścia na nowy rynek, to kolejne powody, dla których zaciągnięcie długu będzie rozwiązaniem godnym rozważenia. Mimo wszystko nie można zapominać o umiejętnym zarządzaniu długiem poprzez mierzenie oraz rozliczanie procesów, które są celowo pomijane.
Jak powstaje dług technologiczny?
Dług technologiczny może pojawić się tak naprawdę od pierwszego dnia rozpoczęcia projektu. Główną przyczyną jest bagatelizowanie problemów – to łatwy sposób na pojawienie się długu w Twojej firmie. Z jakimi komplikacjami możesz mieć do czynienia?
- Dokumentacja to ważna rzecz – brak dokumentacji lub jej niedokładność będzie sporym obciążeniem dla projektu, kiedy kluczowe osoby opuszczą zespół i będzie trzeba ich zastąpić nowymi pracownikami.
- Nie daj się presji – kończący się czas czy potrzeba wdrożenia funkcji szybciej spowodują, że zespół deweloperski zdecyduje się na wypuszczenie niedopracowanej aplikacji o ograniczonej jakości oraz wydajności. Takie oprogramowanie z powodu presji może nawet nie posiadać kluczowych funkcji a wszystko po to, aby zdążyć do określonego terminu.
- Przetestuj to! – wdrożenie bez uprzedniego testowania może być katastrofalne w swoich skutkach. Wydanie kodu bez przetestowania go sprawi, że pojawią się błędy wydajnościowe, które wymagać będą wielu poprawek. Zignorowanie sprawy nie będzie tutaj dobrym rozwiązaniem, a może być bardzo kosztowne w przyszłości.
- Źle zrobiony kod – może to wynikać z braku wiedzy programisty. Taki kod będzie powodował kolejne błędy podczas aktualizacji, a jego utrzymanie będzie bardzo problematyczne. Warto zadbać o odpowiednie szkolenia dla Twojego zespołu.
- Niejasne wymagania – niezrozumienie wymagań projektu sprawi, że w przyszłości pojawi się potrzeba przebudowy kodu w taki sposób, aby zawrzeć w nim komponenty zgodne z prawidłowymi wymaganiami.
- Zmiany, zmiany, zmiany – zmieniające się wymagania również mogą opóźnić projekt i zmusić zespół do przeprojektowania niektórych części kodu. Z drugiej strony w pełni sprawne oprogramowanie stworzone na czas pojawi się na rynku w swojej nieaktualnej postaci. Te wyzwania tworzą się przy okazji rotacji programistów, nowych zagrożeń, rosnących oczekiwań klientów czy pojawiających się możliwości rynkowych.
Dług technologiczny to najczęściej lista kilku problemów, z którymi zespoły muszą się zmagać, aby projekt mógł funkcjonować zgodnie z założeniami. Nawet te mniejsze, jak zła instalacja sprzętu bez odpowiednich oznaczeń, mogą doprowadzić do powstania długu. Mimo starań w trakcie planowania projektu może pojawić się kilka trudności, które z czasem wymkną się spod kontroli.
Skutki długu technologicznego
Pojawienie się długu technologicznego w Twojej organizacji może negatywnie oddziaływać na wszelkie jej warstwy, nawet te niepowiązane ściśle z technicznymi aspektami. Złe działanie niektórych funkcji produktu sprawi, że zadowolenie klientów oraz Twoja reputacja może ucierpieć. Niedokończona aplikacja może mieć spore trudności z bezpieczeństwem, co w dalszej kolejności doprowadzi do poważnych naruszeń. Rozwój oprogramowania może zostać znacznie wydłużony, ponieważ specjaliści będą zmuszeni zająć się naprawą usterek. Opóźnienia w dostawach wpłyną negatywnie na działy marketingu i sprzedaży w Twojej firmie oraz satysfakcję klientów.
Jak przeciwdziałać pojawieniu się długu technologicznego?
Równowaga to jeden z głównych czynników, jaki pomoże Ci zapobiec pojawieniu się długu. Zarządzaj swoimi kosztami, czasem i jakością w optymalny sposób i pamiętaj o odpowiednich narzędziach oraz sposobie myślenia deweloperów. Uważnie łącz te aspekty w jedno i nie zapominaj o tym, że technologia również może podać Ci pomocną dłoń. Wcześniejsza identyfikacja problemu nie jest łatwa, ale pozwoli na rozplanowanie poszczególnych etapów napraw na czas. Nie bój się rozmawiać o tym ze swoimi pracownikami. Opowiedzą o możliwych trudnościach oraz poszukają razem z Tobą optymalnego rozwiązania. W celu zauważenia potencjalnych strat przeanalizuj kolejny raz dane oraz rozważ automatyzację wadliwych procesów.
Zarządzanie długiem technologicznym – co robić kiedy już się pojawi?
Nie odwlekaj faktu, że dopadł Cię dług technologiczny – zajmij się nim już teraz. Wiele zespołów boryka się z problemem komunikacyjnym. W dobie narastania długu mogą wystąpić problemy z jego śledzeniem. Brak kontroli oraz odpowiedniej komunikacji poskutkuje jeszcze większą ilością pracy, niż wstępnie przewidywano. W takim stanie ciężej będzie pracować nad lukami w kodzie aplikacji. Udokumentuj dług, jako przykład na przyszłe ponowne komplikacje. Pomoże to w podjęciu lepszych decyzji w przyszłości.
Najlepszym rozwiązaniem na poradzenie sobie z długiem technologicznym jest dobre zarządzanie. Sporządź odpowiednią listę, która pozwoli Ci kontrolować dług. Za każdym razem, kiedy zauważysz problem, przygotuj zadanie, które pomoże Ci w spłacie długu. Lista kontrolna pomoże Ci w obserwacji tego, jakie postępy robisz w kwestii radzenia sobie z długiem. Dzięki niej będziesz mógł dostrzec, które trudności piętrzą się – uznaj je, jako priorytety. Nie zostawiaj problemów samych sobie i wyeliminuj dług szybko i skutecznie. Pamiętaj również o tym, że proces wymaga czasu, a wszelkie przyrosty zadłużenia są usuwane stopniowo, aż do całkowitego zniknięcia spłaty.
Podsumowanie
W obecnych czasach duża ilość firm jest narażona na presję ze strony konkurencji, która rozwija się w szybkim tempie. Zespoły starają się dorównać tym wymaganiom i szukają kompromisów. Ignorowanie długu technologicznego to najgorsze z możliwych rozwiązań, ale samo pojawienie się długu nie musi zwiastować końca Twojej organizacji. Zauważ problem wcześniej i zidentyfikuj go tak, aby móc zaplanować odpowiednie kroki w celu jego eliminacji. Podczas pewnych etapów błędy są nieuniknione – zapamiętaj je, a pomogą Ci w przyszłych trudnościach. Naucz się stopniowo i optymalnie spłacać dług, aby osiągnąć równowagę w swoich działaniach, a wyrobisz w sobie przydatny nawyk na przyszłość.
